تحول در صنعت شکر پنیر خراسان، با حرکت به سوی بسته بندی نوین؛ (به اهتمام دانیال شمسیان)

بسته بندی، چاره‌ ی دردها؛

صنعت تولید شکر پنیر بجنورد که امروزه در میان ایرانیان به عنوان سوغات خطه ی خراسان شمالی شناخته می شود، یکی از صنایع بومی و سنتی کشورمان با قدمتی بیش از سیصد سال است که در کنار کشاورزی موتور محرکه ی اقتصاد ضعیف بخش خصوصی این منطقه محسوب می شود.
شکر پنیر چاشنی دلپذیر چای است و به علت برتری هایش نسبت به قند و سایر چاشنی های چای بیشترین مورد مصرفش نیز در همین زمینه است.
این محصول کم نظیر است، اما واحدهای تولیدکننده اش در طول 6 سال گذشته از 250 واحد فعال به 60 واحد تقلیل یافته اند.
با به صدا در آمدن زنگ خطر نابودی این صنعت، طرح ساماندهی خوشه صنعتی شکر پنیر با هدف جلوگیری از انقراض این صنعت بومی و احیای رونق گذشته آن به تحقیق و مطالعه گسترده پرداخت که نتیجه ی این تلاش، اجرای دو پروژه ی تخصصی در حوزه ی شناخت و بازار، در گامهای اول به نتایج مطلوبی انجامید و گره کور این صنعت را شناسایی کرد.

این بار هم حلقه ی مفقوده اصلی در مهجور ماندن این محصول سنتی ایرانی، ضعف در بسته بندی بود.

چرا بسته بندی؟ چرا POUCH PACK؟

حلقه ی مفقوده	پیامد
بسته بندی ضعیف طراحی نا زیبا	عدم ماندگاری محصول بیش از سه هفته = عدم تمایل شبکه ی توزیع برای کار کردن روی محصول
	عدم اقبال گسترده مشتریان خارج از استان با رویکرد سوغاتی = فروش پایین = گردش سرمایه پایین
	آسیب محصول در مسیر حمل و نقل به سبب آسیب پذیر بودن بسته بندی = بالارفتن ضایغات = سود کم
	حاشیه ی سود پایین به سبب کم ارزش تلقی شدن محصول = آسیب پذیری تولیدکننده در مقابل نوسانات
	عدم وجود لوگو تایپ و طراحی زیبا و رعایت نکات بسته بندی = عدم امکان صادرات = نبودن برندینگ

پروژه ی مطالعه بازار با محک (Benchmark) تحلیل زنجیره ارزش محصول، برای دو محصول یکسان این صنعت که یکی از بسته بندی زیبا و مناسب استفاده کرده و دیگری به همان شیوه سنتی اکتفا کرده است؛ نشان می دهد تولیدکننده ای که از بسته بندی مناسب استفاده کرده است در حالیکه تنها 9% از هزینه نهایی اش را به بسته بندی اختصاص داده است، اما در پایان چهار برابر تولید کننده با بسته بندی سنتی سود عایدش شده است. مشاهده نتیجه عملی این تحقیق علمی به همه تولیدکنندگان اثبات کرد که دیگر وقت آن رسیده است که راه درست علمی را در پیش گیرند؛ راهی که در دنیای تولید صنایع غذایی، امروزه بسیار با اهمیت است.
تولیدکنندگان وقتی کسب سود بالاتر در نتیجه ی استفاده از بسته بندی مناسب را به همراه اقبال شبکه های توزیع و مشتریان مشاهده کردند، به استفاده از بسته بندی مناسب برای محصولشان که از نوع پاکتهای چند لایه انعطاف پذیر ایستاده زیپ دار (Stand Up Pouch Pack) می باشد روی آورده اند.
تولیدکنندگانی که تا دیروز به فکر تعطیل کردن کارگاهشان بودند، امروز به فکر تامین سرمایه در گردش اند، فضای کارگاهشان را گسترش می دهند، گواهینامه ایزو می گیرند و برای طراحی بسته بندی هایشان دست به جیب شده اند، تا محصولشان لباس نو بر تن کرده و مشتریان جدید بسیار پیدا کند.

بسته بندی ایستاده زیپ دار (Stand Up Pouch Pack)؛ بسته بندی هویتی؛

این روزها شاهد اقبال بازار به سمت بسته بندی های چند لایه انعطاف پذیر زیپ دار هستیم. در سطح دنیا هم این اقبال تا بدانجا بوده است که در سالهای اخیر جوایز متعددی به این نوع بسته بندی اعطا شده است که چهار دوره متوالی طلای FPA یکی از موفقیت ها، افتخارات و دستاورد های آن است. بازارهای اروپا و آمریکا طی تحقیقات جدید شاهد 60 بیلیون پاکت زیپ دار در سال 2010 بوده اند که این میزان سالانه 15 تا 30 درصد افزایش می یابد.
اما چرا بسته بندی چندلایه ایستاده زیپ دار توانست نظر محققان توسعه ی صنعت شکر پنیر بجنورد را به خود جلب کند؟
در جدول زیر به بررسی این پرسش می پردازیم:

مشکل	راه حل Stand Up Pouch Pack
مشکل ماندگاری پایین شکر پنیر	وجود لایه های PE و امکان ارائه ضخامت بالا؛ افزایش عمر محصولات حداقل تا 5 برابر حالت عادی؛ طراوت و تازگی محصول
مشکل عدم جذابیت برای مشتریان؛ محصول پس از قرار گرفتن در محیط خشک شده و حالت نرمی اش را از دست می دهد.	وجود زیپ بالای بسته بندی؛ استفاده چند باره برای کالاهایی مانند شکر پنیر که طی چند مرحله مورد مصرف  قرار می گیرند؛ راحتی مصرف کننده و جذابیت کالا؛ (Customer Friendliness)
مشکل حاشیه سود پایین و ضایعات بالا	امکان فروش با قیمت بالاتر با توجه به زیبایی بسته ها؛ کاهش ضایعات محصول در هنگام انبار داری و حمل و نقل (برنده – برنده)؛ افزایش ارزش افزوده ذینفعان؛
عدم وجود طراحی زیبا به سبب استفاده از سلفون های نامرغوب و با چاپ بی کیفیت	افزایش ضریب غرفه آرایی MERCHANDISING UTILITY و برند پذیری BRAND DEVELOPMENT INDEX محصولات؛ امکان بهره مندی از چاپ های با کیفیت؛
عدم اقبال شبکه توزیع به سبب حاشیه سود پایین و مشکلات لجستیکی	بالا رفتن اقبال مشتریان به محصول به خاطر بسته بندی نوین و کارآمد؛ حل مشکل ماندگاری؛ حل مشکل حمل و نقل؛ افزایش حاشیه سود؛
بالا بودن هزینه سایر بسته بندی ها	قیمت ارزان بسته بندی های چندلایه زیپ دار در قیاس با سایر بسته بندی های لوکس؛

باز شدن گره کور؛ استقبال از صنعت بسته بندی

تغییرات در بسته بندی بارقه های امید را در دل تولیدکنندگان زحمتکش بجنوردی زنده کرد و قدم به قدم می روند تا دوباره نام صنعت بومی شان را بر سر زبانها بیاندازند.
حالا وقتی میخواهید سوغاتی دلپذیر بجنورد را مصرف کنید می توانید با خیال راحت زیپ بسته بندی شکرپنیرتان را بندید و نگران خشک شدنش نباشید.